Indian Railway New Rule: ભારતીય રેલ્વે દુનિયાની સૌથી મોટી રેલ્વે નેટવર્ક્સમાંની એક છે. દરરોજ લાખો લોકો ટ્રેન દ્વારા મુસાફરી કરે છે. પરંતુ ઘણી વાર ટ્રેન મોડે પડવાને કારણે મુસાફરોને ભારે તકલીફોનો સામનો કરવો પડે છે. ખાસ કરીને જ્યારે ટ્રેન ત્રણથી ચાર કલાક સુધી મોડે થાય ત્યારે મુસાફરોને સમયનો પણ નુકસાન થાય છે અને સાથે જ ટિકિટના પૈસાનો પણ. મોટાભાગના લોકોને એવું લાગે છે કે ટ્રેન મોડે પડે તો તેમને આર્થિક નુકસાન સહન કરવું જ પડશે, પરંતુ હકીકતમાં એવું નથી. ભારતીય રેલ્વેના નિયમો મુજબ જો તમારી ટ્રેન 3 કલાકથી વધુ મોડે પડે તો મુસાફરોને તેમની ટિકિટની રકમ પરત મળવાનો અધિકાર છે. આશ્ચર્યજનક બાબત એ છે કે આ નિયમ ઘણા વર્ષોથી અમલમાં છે પરંતુ હજી પણ 90% મુસાફરોને તેની જાણકારી નથી, જેના કારણે લાખો લોકો પોતાનો હક ગુમાવી બેઠા છે.
ટ્રેન મોડે પડતા રિફંડનો નિયમ શું છે?
ભારતીય રેલ્વેના નવા નિયમ અનુસાર જો કોઈ ટ્રેન તેની નિર્ધારિત સમયસીમાથી ત્રણ કલાકથી વધુ મોડું થાય તો મુસાફરો રિફંડનો ક્લેઈમ કરી શકે છે. આ નિયમ તમામ કેટેગરીની ટ્રેનો પર લાગુ પડે છે, પછી તે એક્સપ્રેસ, સુપરફાસ્ટ, રાજધાની, શતાબ્દી કે પેસેન્જર ટ્રેન કેમ ન હોય. જો તમારી પાસે કન્ફર્મ ટિકિટ છે અને ટ્રેન મોડે પડે છે તો તમને તમારું સંપૂર્ણ ભાડું પરત મળશે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમારી ટ્રેન સવારે 8 વાગ્યે જવાની હતી અને તે બપોરે 12 વાગ્યા પછી જ નીકળે છે તો તમને રિફંડ લેવા માટે પાત્રતા મળશે.
ઑનલાઇન ટિકિટ બુક કરાવનાર માટે રિફંડ પ્રક્રિયા
જો તમે IRCTC પોર્ટલ અથવા મોબાઇલ એપ દ્વારા ટિકિટ બુક કરાવી છે તો તમને રિફંડ મેળવવું સરળ છે. તમારે તમારા એકાઉન્ટમાં લોગિન કરીને My Bookings વિભાગમાં જવું પડશે. ત્યારબાદ સંબંધિત ટિકિટ પસંદ કરીને File TDR (Ticket Deposit Receipt) વિકલ્પ ક્લિક કરવો પડશે. કારણ તરીકે “Train Late More Than 3 Hours” પસંદ કરો અને રિક્વેસ્ટ સબમિટ કરો. ચકાસણી થયા બાદ થોડા દિવસોમાં રકમ સીધી તમારા બેંક ખાતામાં પરત આવી જશે. આ પ્રક્રિયા પારદર્શક છે અને મુસાફરોને ક્યાંય દોડધામ કરવાની જરૂર નથી.
કાઉન્ટર પરથી ટિકિટ લેનાર માટે રિફંડ પ્રક્રિયા
જો તમે રેલ્વે સ્ટેશનના કાઉન્ટર પરથી ટિકિટ ખરીદી છે તો તમને નજીકના રેલ્વે સ્ટેશન પર જઈને TDR ફોર્મ ભરવું પડશે. સ્ટેશન માસ્ટર અથવા સંબંધિત અધિકારીને ફોર્મ સબમિટ કરો. બાદમાં રેલ્વે વિભાગ ચકાસણી કરીને તમારો રિફંડ મંજૂર કરશે. જો તમારી અરજી યોગ્ય જણાશે તો કેટલાક દિવસોમાં તમારે પૈસા પરત મળી જશે. કાઉન્ટર ટિકિટ પર પણ આ નિયમ એટલો જ લાગુ પડે છે જેટલો ઑનલાઇન ટિકિટ પર.
કોને મળશે આ નિયમનો ફાયદો?
આ નિયમ તમામ કન્ફર્મ ટિકિટ ધારકો માટે લાગુ પડે છે. ભલે તે સ્લીપર ક્લાસ હોય, સેકન્ડ ક્લાસ હોય કે એસી કોચ – તમામ કન્ફર્મ ટિકિટ પર આ નિયમ લાગુ છે. ઉપરાંત, તાત્કાલ ટિકિટ પર પણ આ નિયમ લાગુ પડે છે જો ટ્રેન ખરેખર ત્રણ કલાકથી વધુ મોડે પડે. પરંતુ વેઇટિંગ ટિકિટ ધરાવતા મુસાફરોને આ નિયમ હેઠળ રિફંડ મળતો નથી. એટલે કે, ફાયદો માત્ર કન્ફર્મ ટિકિટ ધારકોને જ મળશે.
કેટલા સમયમાં મળશે રિફંડ?
ઓનલાઇન ટિકિટ માટે રિફંડ સામાન્ય રીતે 5 થી 7 કાર્ય દિવસમાં મળી જાય છે. કાઉન્ટર ટિકિટ માટે પ્રક્રિયા થોડી લાંબી હોઈ શકે છે અને તેમાં 10 થી 15 દિવસ લાગી શકે છે. પરંતુ બંને સ્થિતિમાં મુસાફરોને ખાતરીપૂર્વક તેમના પૈસા પરત મળે છે. જો અરજીમાં કોઈ ખામી હોય તો મુસાફરને ફોન અથવા ઇમેઇલ દ્વારા જાણ કરવામાં આવે છે.
મુસાફરો માટે ફાયદો
આ નિયમ મુસાફરો માટે ખૂબ જ ઉપયોગી છે કારણ કે હવે ટ્રેન મોડે પડવાથી તેઓને માત્ર સમયનું નુકસાન જ નહીં પરંતુ આર્થિક નુકસાન પણ નહીં થાય. ઘણા મુસાફરો અજાણ હોવાને કારણે પોતાનું ભાડું પરત લેતા નથી અને તેમની રકમ વ્યર્થ જાય છે. જો તમે નિયમની જાણ રાખો અને યોગ્ય રીતે અરજી કરો તો તમારે તમારું પૈસાનું નુકસાન સહન કરવું નહીં પડે. આ નિયમ મુસાફરોને ન્યાય આપે છે અને રેલ્વે સેવાઓને વધુ જવાબદાર બનાવે છે.
Conclusion: ભારતીય રેલ્વેનો આ નિયમ મુસાફરો માટે ખૂબ જ લાભદાયી છે. જો તમારી ટ્રેન 3 કલાકથી વધુ મોડે પડે તો તમારે સંપૂર્ણ ટિકિટનું ભાડું પરત મળી શકે છે. પરંતુ હકીકત એ છે કે આજેય ઘણા મુસાફરો આ નિયમથી અજાણ છે અને પોતાનો હક ગુમાવી રહ્યા છે. તેથી હવે દરેક મુસાફરને સલાહ આપવામાં આવે છે કે તેઓ આ નિયમની જાણકારી રાખે, ટ્રેન મોડે પડે ત્યારે તરત જ રિફંડ માટે અરજી કરે અને પોતાનું આર્થિક નુકસાન ટાળે.
Disclaimer: આ લેખમાં આપવામાં આવેલી માહિતી માત્ર સામાન્ય જનજાગૃતિ માટે છે. તાજેતરની અને સત્તાવાર વિગતો માટે હંમેશા ભારતીય રેલ્વે અથવા IRCTCની અધિકૃત વેબસાઈટની મુલાકાત લો.
Read More:
- Ration Card Gramin List: ફક્ત આ લોકોને જ મળશે મફત ઘઉં, ચોખા, મીઠું અને બાજરી
- SBI Bank New Rule 2025: SBI ખાતાધારકો માટે મોટા સમાચાર, બેંકે જાહેર કર્યો નવો નિયમ
- Land Registration: હવે ફક્ત ₹100માં થશે જમીન નોંધણી, સરકારનો મોટો નિર્ણય, નવા નિયમો જાહેર
- Senior Citizen Yojana: વરિષ્ઠ નાગરિકો માટે મોટી રાહત, દર મહિને મળશે ₹20,000નો સીધો લાભ
- Airtelએ Ericsson સાથે હાથ મિલાવ્યો – IPTV અને FWA સર્વિસ માટે નવો પ્રીપેડ પ્લાન લોન્ચ