ભારત સરકાર દ્વારા પેન્શન વ્યવસ્થામાં મોટો ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે, જેના કારણે હવે તમામ પેન્શન મેળવનારાઓને ફેસ ઈ-કેવાયસી કરાવવું ફરજીયાત બન્યું છે. અત્યાર સુધી પેન્શનરોને તેમના જીવંત હોવાના પુરાવા માટે દર વર્ષે બેંક અથવા પેન્શન ઓફિસે જઈને લાઈફ સર્ટિફિકેટ જમા કરાવવું પડતું હતું, પરંતુ હવે ટેક્નોલોજીની મદદથી આ પ્રક્રિયા વધુ સરળ અને પારદર્શક બનાવવામાં આવી છે. સરકારનું માનવું છે કે ડિજિટલ ચહેરા આધારિત KYC દ્વારા પેન્શનરોને અનાવશ્યક દોડધામમાંથી મુક્તિ મળશે અને સાથે જ નકલી પેન્શન ક્લેમ પર સંપૂર્ણ રોક પણ લાગશે.
શું છે ફેસ ઈ-કેવાયસી અને તે કેમ જરૂરી છે?
ફેસ ઈ-કેવાયસી એ એક નવીન ડિજિટલ વ્યવસ્થા છે જેમાં પેન્શનરોને પોતાના ચહેરાની લાઈવ સ્કેનિંગ કરાવવી પડે છે અને આ સ્કેન આધાર ડેટાબેઝ સાથે મેળ ખાય ત્યારે તેમની ઓળખ પુષ્ટિ થાય છે. અત્યાર સુધી પેન્શનરો OTP અથવા ફિંગરપ્રિન્ટ આધારિત ચકાસણી કરતા હતા, પરંતુ ઘણા વયસ્ક લોકોને તેમાં મુશ્કેલી પડતી હતી. ઉંમર વધતા હાથના નિશાન સ્પષ્ટ ન રહેતા હોવાથી ફિંગરપ્રિન્ટ ઓથન્ટિકેશન ઘણી વખત નિષ્ફળ રહેતું. આવી પરિસ્થિતિમાં ફેસ ઈ-કેવાયસી વધુ વિશ્વસનીય અને સરળ વિકલ્પ બનીને સામે આવ્યું છે. હવે સરકારએ આને ફરજીયાત બનાવી દીધું છે જેથી બધા પેન્શનરોને ઘેર બેઠા ચહેરા સ્કેન દ્વારા જ ઓથન્ટિકેશન કરાવવું પડે.
પેન્શનરો માટે શું થશે ફાયદા?
ફેસ ઈ-કેવાયસી પ્રક્રિયા અમલમાં આવ્યા બાદ પેન્શનરોને વારંવાર બેંકની શાખામાં જવાની કે કાગળ આધારિત પ્રક્રિયા પૂરી કરવાની જરૂર નહીં રહે. મોબાઇલ એપ્લિકેશન કે સત્તાવાર પોર્ટલ દ્વારા તેઓ ઘરે બેઠા સરળતાથી પોતાની ઓળખ ચકાસાવી શકશે. આથી વૃદ્ધ પેન્શનરોને લાંબી કતારમાં ઊભા રહેવાની કે ફોર્મ ભરવાની મુશ્કેલીમાંથી મુક્તિ મળશે. સાથે જ પેન્શન જમા થવામાં થતા વિલંબની શક્યતા પણ ઘટશે. પેન્શનરો માટે આ એક મોટી રાહતરૂપ કામગીરી સાબિત થશે કારણ કે ઘણી વખત વયસ્ક લોકો શારીરિક તકલીફોને કારણે બેંક સુધી પહોંચી શકતા નહોતા.
કેવી રીતે કરાવશો ફેસ ઈ-કેવાયસી પ્રક્રિયા?
ફેસ ઈ-કેવાયસી કરાવવા માટે પેન્શનરોને પહેલા પોતાના મોબાઇલમાં આધાર આધારિત સત્તાવાર એપ્લિકેશન ડાઉનલોડ કરવી પડશે. ત્યારબાદ તેમને પોતાનો આધાર નંબર દાખલ કરીને મોબાઇલ OTP દ્વારા પ્રાથમિક ચકાસણી કરવી પડશે. ત્યાર પછી એપ્લિકેશન કેમેરા દ્વારા પેન્શનરના ચહેરાની લાઈવ સ્કેનિંગ કરશે. આ ચહેરા સ્કેનિંગ સીધી UIDAIના સર્વર સાથે મેળ ખાવાનું હોવાથી કોઈપણ પ્રકારની ગડબડની શક્યતા રહેતી નથી. જ્યારે સ્કેન સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થશે ત્યારે સિસ્ટમ આપોઆપ તે પેન્શનરના ખાતામાં અપડેટ કરી દેશે કે તેમણે જીવંત હોવાનો પુરાવો આપી દીધો છે.
સરકારનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય શું છે?
આ નવી વ્યવસ્થાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય પેન્શન પ્રક્રિયાને સંપૂર્ણપણે ડિજિટલ અને પારદર્શક બનાવવાનો છે. અત્યાર સુધી નકલી દસ્તાવેજો, ખોટી ઓળખ અથવા ફ્રોડulent ક્લેમના કારણે સરકારને કરોડો રૂપિયાનું નુકસાન થતું હતું. ફેસ ઈ-કેવાયસી ફરજીયાત બનતા હવે આવા કૌભાંડ પર રોક લગાવાશે અને સાચા પેન્શનરોને સમયસર પેન્શન મળી શકશે. આથી સરકારનો ભાર છે કે આ નિર્ણય માત્ર ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ જ નહીં પરંતુ એક ન્યાયપૂર્ણ અને વિશ્વાસપાત્ર પેન્શન સિસ્ટમની દિશામાં મોટું પગલું છે.
Conclusion: પેન્શનરો માટે ફેસ ઈ-કેવાયસી કરાવવું હવે ફરજીયાત બની ગયું છે. આ એક સરળ, ઝડપી અને સુરક્ષિત પ્રક્રિયા છે જેનાથી પેન્શન સિસ્ટમ વધુ પારદર્શક બનશે અને વૃદ્ધ પેન્શનરોને દોડધામથી મુક્તિ મળશે.
Disclaimer: આ લેખ માત્ર માહિતી માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. પેન્શનરોને સલાહ આપવામાં આવે છે કે તેઓ સત્તાવાર પોર્ટલ કે પોતાની બેંકમાંથી જ સાચી માર્ગદર્શિકા મેળવીને પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરે.
Read More:
- Minimum Balance Bank New Rule 2025: હવે ખાતામાં રાખવું પડશે ફરજિયાત બેલેન્સ, નહીં તો ભરવો પડશે ભારે ચાર્જ
- Cheap LPG Cylinder Scheme: હવે ફક્ત ₹500 માં મળશે LPG ગેસ સિલિન્ડર, સરકારે બહાર પાડ્યો આદેશ
- Pan Card Rules 2025: પાન કાર્ડ ધારકો માટે આજથી લાગુ થયા નવા નિયમો
- Bijli Bill Good News 2025: 1 સપ્ટેમ્બરથી લાગુ થશે નવા નિયમો, ગ્રાહકોને મળશે સીધી રાહત
- ITR Filing Deadline: ઇનકમ ટેક્સ રિટર્ન ભરવાની છેલ્લી તારીખ, જાણો લેટ ફી અને નવા નિયમો